Ustawodawca przewidział szereg ulg podatkowych dla osób niepełnosprawnych, określanych jako ulgi rehabilitacyjne. Jedną z nich jest ulga na opłacanie przewodników osób niepełnosprawnych.
Odliczeniu od dochodu (przychodu) podlegają wydatki na opłacanie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł. Odliczeniu podlegają faktycznie poniesione wydatki.
Oprócz wyżej wymienionych osób, ulga przysługuje również podatnikom mającym na utrzymaniu osoby niepełnosprawne, których dochód (dochód osób będących na utrzymaniu) nie przekracza 10.080 zł w roku podatkowym.
Odliczeniu nie podlegają wydatki które były sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwrócone w jakiejkolwiek formie, odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. W przypadku częściowego sfinansowania (dofinansowani), odliczyć można różnicę między poniesionym wydatkiem a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną).
Ustawodawca nie wymaga posiadania dokumentu stwierdzającego wysokość poniesionych wydatków. Natomiast na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. W szczególności powinien wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika.
Wątpliwości pojawiają się w przypadku gdy przewodnikiem jest osoba z bliskiej rodziny. Ustawodawca nie wskazał kto może być przewodnikiem. Nie wyjaśnia również jak należy rozumieć słowo „przewodnik”, a więc należy posługiwać się definicją słownikową. Zgodnie z definicją zamieszczoną we Współczesnym Słowniku Języka Polskiego PWN, przewodnik oznacza osobę prowadzącą kogoś, wskazująca drogę, oprowadzającą po jakimś terenie. Należy więc uznać, że przewodnikiem osoby niewidomej lub osoby z niepełnosprawnością ruchową może być każda osoba fizyczna. Nie ma również znaczenia wiek, czy stopień pokrewieństwa z osobą niepełnosprawną. Nie oznacza to jednak, że pomoc członka bliskiej rodziny może uprawniać do zastosowania ulgi.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 23 wskazuje, że „małżonkowie mają równe prawa i obowiązki w małżeństwie. Są obowiązani do wspólnego pożycia, do wzajemnej pomocy i wierności oraz do współdziałania dla dobra rodziny, którą przez swój związek założyli.” Skoro małżonkowie są obowiązani do wzajemnej pomocy, to pomoc ta nie powinna nosić znamion odpłatności a tylko faktycznie poniesione wydatki można odliczyć od dochodu (przychodu) w ramach omawianej ulgi. Również pomoc w relacjach rodzic – dziecko, dziecko – rodzic, nie jest podstawą do stosowania ulgi gdyż w te relacje naturalnie wpisana jest pomoc.
Takie podejście potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 5 czerwca 2013 r.IPTPB2/415-146/13-6/KSM. Podobnie wypowiedział się również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2011 r.ILPB2/415-304/11-2/WM.
Odliczenia można dokonać:
- w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek przez podatników osiągających dochody
- z działalności gospodarczej,
- z najmu, dzierżawy
– podlegające opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej,
- w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu miesięcznego (kwartalnego) ryczałtu,
- po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu podatkowym PIT-28, PIT‑36, PIT‑
Podstawa prawna: art. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Zobacz także:
ulga rehabilitacyjna – zakup leków
ulga rehabilitacyjna – zakup sprzętu
ulga rehabilitacyjna – używanie samochodu
Autor: Grzegorz Kusyk
Ekspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614