Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług co do zasady dotyczy odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług co wynika z art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednak całkowity brak opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów lub świadczenia usług mogłoby doprowadzić do sytuacji wykorzystywania tego faktu w celu ominięcia opodatkowania podatkiem VAT.
W ustawie określono więc sytuacje które należy traktować na równi z odpłatną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 (odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju), rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:
- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
- wszelkie inne darowizny
– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.
W przypadku nieodpłatnego przekazania towarów, usługodawca przewidział dwa wyjątki do których zalicza się prezenty o małej wartości i próbki jeżeli ich przekazanie następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Prezenty o małej wartości zostały określone w art. 7 ust. 4 ustawy o VAT, jako przekazanie przez podatnika jednej osobie towarów o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób. Jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł, prowadzenie ewidencji osób obdarowanych nie jest wymagane. [UWAGA zmiana przepisu]
Próbka została określona w art. 7 ust. 7 ustawy o VAT, jako identyfikowalne jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym ich przekazanie (wręczenie) przez podatnika ma na celu promocję tego towaru oraz nie służy zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego w zakresie danego towaru, chyba że zaspokojenie potrzeb tego odbiorcy jest nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.
Przekazania w ramach WDT
Przekazanie towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów co do zasady podlega opodatkowaniu. Nie dotyczy to jednak prezentów o małej wartości oraz próbek. Natomiast jeżeli przekazane towary nie spełniają warunków pozwalających zaklasyfikować ich jako prezenty o małej wartości bądź próbki, ale podatnik posiada dokumenty potwierdzające ich wywóz poza terytorium kraju, będzie można zastosować stawkę 0%.
Wymiana towarów w ramach WDT
Specyficzną sytuacją podczas wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów jest wymiana towaru na nowy w ramach reklamacji. Przepisy nie zawierają regulacji w tym zakresie. W praktyce przyjęły się jednak dwa rozwiązania. Pierwsze polega na uznaniu wymiany towaru na nowy jako sytuacji która nie wywołuje skutków podatkowych gdyż dotyczy ciągle tego samego towaru. Drugie podejście nakazuje wystawienie faktury korygującej na pierwszą dostawę a następnie wystawienie faktury dokumentującej nową dostawę. Oba podejścia potwierdzane są przez organy skarbowe m.in. w piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Bielsku Podlaskim z 28.2.2005 r. (US-I-3/443-1/05) i piśmie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, z 17.5.2006 r. (VI/443-61/06/JW).
Autor: Grzegorz Kusyk
Ekspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614