Do prowadzenia działalność gospodarczej, podatnicy bardzo często wykorzystują majątek prywatny. Chyba najczęstszym tego przykładem są samochody osobowe. Jeżeli spełniają one warunki przewidziane dla środków trwałych, mogą one być wprowadzone do ewidencji i podlegać amortyzacji.
Co w przypadku gdy dany składnik majątku stanowi współwłasność małżeńską??
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 22a ust. 1 wskazuje warunki jakie muszą spełnić środki trwałe aby mogły podlegać amortyzacji.
„Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.„
ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Dany składnik majątku aby mógł zostać wprowadzony do ewidencji środków trwałych może być własnością lub współwłasnością podatnika. Tak wynika z cytowanego artykułu.
Jak ustalić wartość początkową? Tę kwestie wyjaśnia art. 22g ust. 11.
„W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku; zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie.”
ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Jeżeli dany składnik majątku wykorzystywany jest w działalności gospodarczej wyłącznie przez jednego z małżonków, to może on dokonywać odpisów amortyzacyjnych od 100% wartości początkowej. Wówczas dobrze dołączyć do dokumentacji ŚT oświadczenie współmałżonka o tym, że nie wykorzystuje on tego składnika majątku do prowadzenia działalności gospodarczej.
W przypadku gdy oboje małżonkowie prowadzą działalność gospodarczą i wykorzystują ten sam składnik majątku, to odpisy amortyzacyjne dokonuje się od wartości początkowej ustalonej proporcjonalnie do posiadanych udziałów. W przypadku współwłasności małżeńskiej będzie to udział 50/50. W praktyce przejęło się jednak, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje każdy z małżonków od wartości początkowej ustalonej według proporcji odpowiadającej faktycznemu wykorzystywaniu ŚT w działalności gospodarczej każdego z nich. Stanowisko to potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach.
(…) skoro Wnioskodawca i jego żona prowadzą odrębnie pozarolniczą działalność gospodarczą, a na prawach majątkowej wspólności ustawowej są właścicielami budynku wykorzystywanego przez nich w tych działalnościach, to Wnioskodawca ma prawo do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od jego wartości początkowej ustalonej zgodnie z cyt. art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym, od osób fizycznych, a więc proporcjonalnie do stopnia wykorzystywania przedmiotowego budynku w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W związku z powyższym Wnioskodawca nie będzie mógł dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tej części budynku w której odrębną działalność gospodarczą będzie prowadziła żona Wnioskodawcy.”
interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 16.12.2016 r., 2461-IBPB-1-1.4511.666.2016.1.EN
Autor: Grzegorz KusykEkspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614