Podatnik ma prawo wyboru formy opodatkowania dostawy towarów metodą marży, bądź na zasadach ogólnych. Jednak nie każda dostawa towarów może zostać objęta procedurą VAT marża. Najczęściej podatnicy mają wątpliwości dotyczące sprzedaży samochodów osobowych.
Art. 120 ust.4 ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, że w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych (a także dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków), nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.
Procedura VAT marża charakteryzuje się specyficznym sposobem ustalania podstawy opodatkowania. Podatek VAT naliczany jest od różnicy pomiędzy całkowitą kwotą, którą płaci nabywca towaru, a kwotą nabycia tego towaru pomniejszoną o kwotę podatku. Dla zobrazowania sposobu wyliczenia podatku posłużę się przykładem. Firma X zakupiła na fakturę VAT marża używany samochód celem dalszej odsprzedaży za kwotę 25.000 zł, natomiast sprzedano go za kwotę 30.000 zł. Marża brutto wynosiła zatem 5.000 zł (30.000 – 25.000). Marża netto w tym przypadku wynosi 4.065,04 zł (5.000 / 1,23), natomiast podatek VAT wyniesie 934,96 zł (5.000 – 4.064,04).
Zastosowanie procedury VAT marża przy sprzedaży samochodu możliwe jest jeśli nabyty on został od jednej z wymienionych osób:
- osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem
a) jeżeli:dostawa tych towarów była zwolniona z podatku VAT (przedmiotowo lub podmiotowo),dostawa tych towarów była
b) opodatkowana zgodnie na zasadzie procedury VAT marża, - osoby prawnej niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej,
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona z podatku VAT (przedmiotowo lub podmiotowo),
- podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana zgodnie na zasadzie procedury VAT-MARŻA, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
Podatnicy często nie mogli jednak skorzystać z procedury VAT marża podczas sprzedaży samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej i wprowadzonych do ewidencji środków trwałych. Organy podatkowe stały na stanowisku, że nie były one kupowane w celu dalszej odsprzedaży, ale w celu wykorzystywania ich na potrzeby firmy. Przełomem okazała się interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2014 roku (ILPP2/443-243/14-4/MR) w której stanowisko to uległo zmianie. Analogiczne stanowisko prezentuje Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z dnia 15 maja 2014 r. (ILPP2/443-212/14-2/AK) stwierdził, że „przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy – między innymi – towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży. Jest to wyjątek od ogólnej reguły opodatkowania obrotu, czyli kwoty stanowiącej zapłatę z tytułu sprzedaży, pomniejszonej o kwotę należnego podatku. Ta szczególna procedura dotyczy jednak tylko dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od określonej kategorii podmiotów. Należy podkreślić, że do stosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą uprawnieni są wszyscy podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów nabytych w okolicznościach wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy. Zatem do sprzedaży samochodu może mieć zastosowanie szczególna procedura w zakresie dostawy towarów używanych zawarta w art. 120 ustawy, o ile spełnione zostaną warunki określone w art. 120 ust. 10 ustawy.”
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej już w wyroku z dnia 8 grudnia 2005 r., sygn. akt C-280/04 stwierdził, że pierwszorzędnym celem nabycia samochodu osobowego niekoniecznie musi być cel odsprzedaży. Ponadto TSUE przyjął stanowisko, że przedsiębiorstwo, które nabyło używany pojazd w celu przeznaczenia go na potrzeby swojej działalności, a następnie w ramach zwykłego wykonywania działalności gospodarczej odsprzedaje pojazd i odsprzedaż ta nie jest w chwili nabycia głównym celem, a jedynie celem drugorzędnym, może dokonać odsprzedaży tego pojazdu korzystając z procedury VAT marża.
Mimo zliberalizowania podejścia organów skarbowych do kwestii wykorzystania procedury VAT marża podczas sprzedaży samochodów osobowych wykorzystywanych do prowadzenia działalności, nie można wykluczyć, że podczas kontroli taka forma opodatkowania będzie negowana przez kontrolujących. Warto zatem dodatkowo zabezpieczyć się poprzez indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego. Niestety te wydane w sprawach osób trzecich, nawet jeśli przedstawiają niemal identyczny stan faktyczny, nie stanowią dla nas zabezpieczenia.
Autor: Grzegorz Kusyk
Ekspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614