Urlop sabatyczny, niekiedy nazywany też urlopem sabbatical (angielskie: sabbatical leave), to długi urlop przeznaczony na regenerację psychiczną pracownika, podnoszenie kwalifikacji lub realizację pasji.
Urlop sabatyczny jest więc czymś zupełnie innym od klasycznego urlopu wypoczynkowego. Urlop wypoczynkowy należy się każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę, o ile nabył on już prawo do tego urlopu. Z kolei urlop sabatyczny jest z założenia zarezerwowany tylko dla szczególnie cennych pracowników (specjalistów i menedżerów), których pracodawca ceni tak bardzo, że jest gotów dać im znacznie więcej niż wymagają przepisy prawa pracy. Pojawia się więc pytanie, komu i dlaczego pracodawca miałby chcieć dać coś ekstra w postaci dodatkowego długiego urlopu.
Jak już wspomniano wcześniej, celem urlopu sabatycznego może być:
- zapobieganie wypaleniu zawodowemu
Pracownik (kluczowy dla firmy) zyskuje w ramach takiego urlopu czas na dłuższy oddech, realizację swoich pasji, podróże, inne projekty (ale nie dla konkurencji), by po upływie takiego urlopu mógł on powrócić w pełni formy do wydajnej pracy w swojej dotychczasowej firmie. Korzyścią dla pracodawcy jest tutaj utrzymanie wartościowego pracownika o wysokiej produktywności.
- podnoszenie kwalifikacji pracownika
Zdarza się, że pracownik otrzymuje urlop na poniesienie kwalifikacji zawodowych, np. poprzez intensywny kurs. Korzyścią firmy jest tu lepiej wykwalifikowany pracownik.
Należy zauważyć, że urlop sabatyczny pierwszego typu jest zazwyczaj urlopem bezpłatnym. Oznacza to, że istnieje zauważalne ryzyko, że pracownik nie zechce powrócić po takim urlopie do swojego dotychczasowego miejsca pracy. Pracownik może bowiem stwierdzić w trakcie urlopu, że zmienia się jego koncepcja na życie, również to zawodowe. Ponieważ urlop jest bezpłatny, to istnieje trudność z wymuszeniem na pracowniku powrotu do starej pracy na stałe. W przypadku urlopu sabatycznego udzielonego na podnoszenie kwalifikacji można to ryzyko zminimalizować poprzez podpisanie odpowiedniej umowy z pracownikiem na dofinansowanie do szkolenia / kursu i zobowiązanie pracownika do pracy na rzecz pracodawcy przez określony czas lub w przypadku zerwania stosunku pracy z winy lub inicjatywy pracownika zwracania przez pracownika na rzecz pracodawcy kosztów takiego szkolenia (oczywiście w umowie takiej wskazuje się pewien rozsądny przedział czasowy).
Urlop sabatyczny stanowi ewidentną nowość na polskim rynku pracy i na chwilę obecną jest na tyle „egzotyczną ciekawostką”, że nie doczekał się jeszcze żadnych regulacji.
I jeszcze jedna uwaga porządkowa na koniec: należy podkreślić, że urlop sabatyczny nie ma w swoim zamyśle absolutnie nic wspólnego z tzw. gap year czyli roczną przerwą w edukacji formalnej, podczas której to przerwy młody człowiek zdobywa doświadczenie życiowe (np. wyjeżdżając za granicę, do innego miasta) i zawodowe, pracując w zupełnie innym obszarze niż docelowy obszar zawodowy.
Autor: dr Agnieszka Wójcik
Ekspert ds. controllingu i finansów
e-mail: a.wojcik[at]exorgroup.pl
tel: 504 724 416