Podczas prowadzenia działalności gospodarczej zdarza się, że przedsiębiorca otrzymuje od swojego kontrahenta zaliczki na poczet przyszłych dostaw towarów czy świadczonych usług. W przypadku czynnego podatnika podatku od towarów i usług istnieje obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej za wyjątkiem przypadków wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4. Co jednak w przypadku podatnika zwolnionego z VAT?
Na podstawie art. 106b ust. 2, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w przypadku sprzedaży zwolnionej na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3. Nie ma więc również obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej. Na potwierdzenie otrzymania zaliczki w formie gotówkowej można wystawić dokument KP, natomiast w przypadku przelewu środków, potwierdzenie transakcji będzie również dokumentem potwierdzającym otrzymanie zaliczki.
Nabywca towaru bądź usługi ma jednak prawo ubiegać się o otrzymanie faktury na podstawie art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, nawet w przypadku sprzedaży zwolnionej. Wystawienie takiej faktury jest możliwe, jeżeli zgłoszenie żądania jej wystawienia nastąpiło w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca w którym dostarczono towar, wykonano usługę, bądź otrzymano całość lub część zapłaty. Zatem w przypadku żądania wystawienia faktury zaliczkowej, w przypadku sprzedaży zwolnionej, sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury, jeżeli głoszenie żądania nastąpiło w ustawowym terminie. W takiej sytuacji na fakturze nie będzie wykazanego podatku VAT.
Tak wystawiona faktura zaliczkowa nie będzie dokumentem ujmowanym w Podatkowej Księdze Przychodów i Rozchodów, gdyż nie stanowi ona ani przychodu u sprzedawcy ani kosztu u nabywcy.
Autor: Grzegorz Kusyk
Ekspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614