Od stycznia 2022 r. zmianie uległ przepis dotyczący ustalenia właściwości urzędu skarbowego dla osób fizycznych.
Zmiany wprowadzone w ramach Polskiego Ładu a dokładniej ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.2105) spowodowały, że osoby fizyczne składając zeznanie roczne, w inny sposób będą ustalały właściwy dla nich urząd skarbowy. Do tej pory określało się go w oparciu o miejsce zamieszkania w ostatnim dniu roboczym roku podatkowego lub według ostatniego miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Obecnie właściwość ustala się według miejsca zamieszkania na dzień składania zeznania.
Kwestia ta uregulowana jest w art. 45 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128)
Urzędem skarbowym, o którym mowa w ust. 1-1aa, jest urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania wykonuje swoje zadania, a gdy zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustało przed złożeniem zeznania – urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według ostatniego miejsca zamieszkania na jej terytorium wykonuje swoje zadania, z zastrzeżeniem ust. 1c, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku, urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym według miejsca zamieszkania na dzień otwarcia spadku zmarłego przedsiębiorcy wykonuje swoje zadania.
Zmiana ta miała na celu uporządkowanie kwestii ustalania właściwości miejscowej organu podatkowego i zmniejszyć obciążenia związane z przesyłaniem zeznań między urzędami.
Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 45 ust. 1b ustawy PIT – urzędem skarbowym, do którego podatnicy są obowiązani składać zeznanie, jest urząd skarbowy, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego wykonuje swoje zadania (…).
Jednocześnie zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych, w przypadku zmiany miejsca zamieszkania po zakończeniu roku podatkowego, zastosowanie ma przepis art. 18a Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dotyczących poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń (właściwy jest „nowy” organ podatkowy).
W świetle powyższych przepisów, w przypadku, gdy podatnik zmieni miejsce zamieszkania po zakończeniu roku podatkowego – składa zeznanie PIT do urzędu skarbowego właściwego na dzień 31 grudnia poprzedniego roku, natomiast ten organ jest już niewłaściwy do obsługi tego zeznania i zobowiązany jest do przekazania zeznania do organu właściwego wg aktualnego miejsca zamieszkania podatnika. Taka sytuacja powoduje dezorientację podatników, jak również nakłada na organy podatkowe dodatkowe czynności związane z przekazywaniem zeznań.
Proponujemy zmianę brzmienia przepisu art. 45 ust. 1b ustawy PIT, w taki sposób, aby wskazywał urząd skarbowy według miejsca zamieszkania podatnika w dniu składania zeznania – jako właściwy do złożenia zeznania.
Proponowana zmiana przepisu umożliwi ustalanie właściwości organu podatkowego do wszystkich czynności związanych z rozliczeniem podatnika – na podstawie ogólnych zasad wynikających z Ordynacji podatkowej. Jest to rozwiązanie korzystne dla podatnika, bowiem wszystkie sprawy danego podatnika będą załatwiane przez ten sam urząd skarbowy – właściwy wg aktualnego miejsca zamieszkania czyli najbliższy dla jego miejsca zamieszkania, co zdecydowanie ułatwi kontakt podatnika z urzędem.
Powyższa zmiana uporządkuje zasady ustalania właściwości miejscowej organu podatkowego i wyeliminuje czynności związane z przesyłaniem zeznania do właściwego urzędu skarbowego, co spowoduje realne odciążenie pracowników urzędów skarbowych, a także usprawni proces obsługi nadpłat podatków oraz dystrybucję kwot 1% podatku.
Autor: Grzegorz Kusyk
Ekspert ds. rachunkowości podatkowej
e-mail: g.kusyk[at]exorgroup.pl
tel: 508 750 614