Ustawa z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), dalej: nowa ustawa lub nowe przepisy, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., wprowadziła szereg rewolucyjnych wręcz zmian w obszarze cen transferowych. Jedną z takich zmian jest wprowadzenie tzw. zasady safe harbour (bezpiecznej przystani) dla pożyczek wewnątrzgrupowych.
Ideą zasad safe harbour jest określenie warunków progowych dla wybranych typów transakcji, przy czym dostosowanie się przez podmiot do wskazanych przez ustawodawcę warunków progowych powoduje, iż organ podatkowy odstępuje od określania dochodu / straty podatnika w zakresie kluczowego parametru danej transakcji. Nowa ustawa zawiera zapis typu safe harbour dla pożyczek pomiędzy podmiotami powiązanymi, a zasady, na jakich powinna się odbyć taka transakcja, określa art. 23s. Artykuł ten wskazuje, że konieczne jest jednoczesne spełnienie przez podatnika następujących warunków:
- Oprocentowanie pożyczki jest oparte o stopę bazową i marżę wskazaną w aktualnym rozporządzeniu (na dzień podpisania umowy) wydanym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych,
- Nie przewidziano w umowie pożyczki innych kosztów pożyczki niż koszty odsetkowe, a w szczególności umowa pożyczki nie wskazuje na konieczność uiszczenia prowizji bądź premii,
- Pożyczka została udzielona maksymalnie na okres pięcioletni,
- W ciągu roku dla stron umowy pożyczki łączny limit zobowiązań / należności z tytułu części kapitałowej pożyczki nie przekroczył 20 mln PLN lub równowartości tej kwoty,
- Pożyczkodawca nie pochodzi z kraju będącego rajem podatkowym tzn. nie ma w takim kraju miejsca zamieszkania, miejsca siedziby lub zarządu.
Koszty odsetkowe, o których mowa w warunku pierwszym, doprecyzowuje Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia rodzaju bazowej stopy procentowej i marży dla potrzeb cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych (M.P. 2018 poz. 1286, dalej: Obwieszczenie), które ogłoszono w dniu 31 grudnia 2018 r. Wskazuje ono, że stopa procentowa ma być określona jako stopa zmienna, przy czym stopa bazowa to trzymiesięczna stopa typu offer rate dla właściwej waluty, np. dla pożyczki w złotych polskich będzie to stopa WIBOR 3M, a dla pożyczki w euro będzie to stopa EURIBOR 3M. Z kolei marżę określono na stałym poziomie 2 p.p. p.a. Oprocentowanie pożyczki wyznaczane jest według wzoru: stopa bazowa + marża, przy czym, jeśli stopa bazowa jest ujemna, to w jej miejsce wykorzystuje się wartość bezwzględną stopy ujemnej. Przykładowo: dla LIBOR 3M CHF stopa bazowa na dzień 18 stycznia 2019 r. w ujęciu nominalnym wyniosłaby 0,7020 p.p. p.a. a nie -0,7020 p.p. p.a.
Ze względu na treść Obwieszczenia zasadę safe harbour określoną w nowych przepisach można wykorzystać tylko do pożyczek udzielonych w następujących walutach: złoty polski, euro, dolar amerykański, frank szwajcarski i funt brytyjski.
Nowe przepisy dopuszczają zastosowanie zasady bezpiecznej przystani do kredytu i obligacji w sposób analogiczny jak dla pożyczek.
Autor: dr Agnieszka Wójcik
Ekspert ds. controllingu i finansów
e-mail: a.wojcik[at]exorgroup.pl
tel: 504 724 416