Co do zasady umowa pożyczki pieniędzy oraz rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności. Spoczywa on na pożyczkobiorcy, a stawka podatku wynosi 2%.
Zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnej podlegają pożyczki udzielane na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do jednej z niżej wymienionych grup, w rozumieniu ustawy o podatku od spadków, do kwoty wolnej od podatku.
Wyróżniamy trzy grupy podatkowe. Do I grupie należą: małżonkowie, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha oraz teściowie. W I grupie podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł. Do drugiej grupy zalicza się: zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierba, małżonków rodzeństwa i ich rodzeństwo, małżonków rodzeństwa małżonków oraz małżonków innych zstępnych. W II grupie kwota wolna od podatku wynosi 7276 zł. Do trzeciej grupy zaliczani są inni nabywcy a kwota wolna od podatku wynosi 4902 zł.
Każdorazowo pożyczki zawarte pomiędzy zięciem, synową i teściami oraz osobami z II i III grupy przekraczające w okresie 5 lat od dnia dokonania pożyczki, kwoty wolne od podatku, podlegają opodatkowaniu.
Ponadto zwolnieniu podlegają pożyczki udzielone w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między następującymi osobami: małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha, w wysokości przekraczającej kwotę 9.637 zł po spełnieniu dwóch warunków.
Po pierwsze konieczne jest złożenie deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności.
Po drugie przekazywane pieniądze muszą zostać przekazane przez pożyczkodawcę pożyczkobiorcy na rachunek płatniczy lub na inny rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej pożyczkobiorcy lub przekazem pocztowym.
Należy nadmienić, że dla celów dowodowych, niezależnie z kim zawierana jest umowa pożyczki, wskazane jest każdorazowe sporządzenie umowy w formie pisemnej.
Sankcje
Jeżeli przed organem podatkowym w toku czynności sprawdzających, kontroli podatkowej, postępowania podatkowego lub kontroli celno-skarbowej pożyczkobiorca (małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha) powoła się na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie spełnił warunku udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym, kwota pożyczki podlega opodatkowaniu 20% stawką podatku.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U.2017.1150 t.j. z dnia 2017.06.14);
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. (Dz.U.2017.833 t.j. z dnia 2017.04.25);
Autor: Wojciech Nowakowski
Ekspert ds. prawnych, asystent księgowy
e-mail: w.nowakowski@kancelariamr.pl
tel: 505 265 617